dr Monika Gawlak
stanowisko: adiunkt
zakład: Zakład Teorii Literatury i Translacji
e-mail: gawlak.monika@gmail.com
gabinet: 3.62
dyżur:
Monika Gawlak, dr, słowenistka, adiunkt w Zakładzie Teorii Literatury i Translacji w Instytucie Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego. Bada dwudziestowieczną literaturę słoweńską oraz jej polskie przekłady. Jej zainteresowania skupiają się m.in. wokół zagadnień recepcji, kulturowych uwarunkowań przekładu, socjologii literatury. Jest autorką monografii pt. Świat poetycki Gregora Strnišy (2012) oraz artykułów z zakresu literaturoznawstwa i przekładoznawstwa. Publikowała, m.in. w „Przekładach Literatur Słowiańskich”, „Novej reviji”, tomach „Obdobja”. Tłumaczy z języka słoweńskiego teksty literackie (M. Mazzini, B. Simoniti, R. Šabec) i naukowe (I. Novak-Popov, A. Šurla, N. Jež, A. Makuc). Współorganizowała liczne wydarzenia promujące słoweńską kulturę w Polsce.
Monika Gawlak, dr, slovenistka, predavateljica na Katedri za literarno teorijo in translacijo na Inštitutu za slovansko filologijo Šlezijske univerze. Raziskuje sodobno slovensko literaturo ter prevode slovenske literature na Poljskem. Zanimajo jo predvsem. vprašanja recepcije, kulturni vidiki prevoda, sociologija literature. Avtorica monografije Świat poetycki Gregora Strnišy / Pesniški svet Gregorja Strniše (2012) ter člankov s področja literarne vede in prevodoslovja. Svoja dela objavljala mdr. v revijah: Przekłady Literatur Słowiańskich, Nova revija ter zbornikih Obdobja. Prevaja iz slovenščine literaturo (M. Mazzini, B. Simoniti, R. Šabec) ter strokovna besedila (I. Novak-Popov, A. Šurla, N. Jež, A. Makuc). Gawlakova je soorganizatorka številnih dogodkov, ki promovirajo slovensko kulturo na Poljskem.
Gawlak Monika, PhD, Slovene philologist, Assistant Professor at the Department of Theory of Literature and Translation at the Institute of Slavic Studies, the University of Silesia. She researches into the twentieth century Slovenian literature and its Polish translations. Her academic interests focus on the issues of reception, cultural aspects of translation, and sociology of literature. The authoress of a monograph titled Świat poetycki Gregora Strnišy (The Poetic World of Gregor Strniša, 2012), she also wrote articles in the field of literature and translation studies. She has published in “Przekłady Literatur Słowiańskich”, “Nova revija”, the volumes titled “Obdobja”. She has translated the Slovenian literary (M. Mazzini, B. Simoniti, R. Šabec) and scientific texts (I. Novak-Popov, A. Šurla, N. Jež, A. Makuc). She has co-organized a number of events to promote Slovenian culture in Poland.
Publikacje:
Druki zwarte (książki, monografie naukowe)
Gawlak M.: Świat poetycki Gregora Strnišy. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2012, ss. 200.
Komunikacja międzykulturowa. Przekład. Komparatystyka. Teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak, A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, ss. 599.
Artykuły
Gawlak M.: Wartość komentarza w przekładzie (w kontekście literatury słoweńskiej). W: Komunikacja międzykulturowa. Przekład. Komparatystyka. Teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak, A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 185-197.
Gawlak M.: Tłumacz wobec historii – elementy kulturowe w przekładzie powieści Draga Jančara pt. „Widziałem ją tej nocy”. W: Przestrzenie przekładu. Red. J. Lubocha-Kruglik, O. Małysa. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2016, s. 149-160.
Gawlak M.: Rola Instytutu Mikołowskiego w upowszechnianiu przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w ostatnich latach. „Przekłady Literatur Słowiańskich”. T. 7, cz. 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich 2015, s. 167-179.
Gawlak M.: O przekładzie tytułu (na przykładzie prozy słoweńskiej). „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 6. Cz. 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2015, s. 56-69.
Gawlak M.: Slovenistika na Šlezijski univerzi v Katovicah. W: Sto let slovenistiky na Univerzitě Karlově v Praze. Wyd. Univerzita Karlova v Praze, Filozofická fakulta, 2014.
Gawlak M.: Prevodi slovenske proze na Poljskem po letu 1991. W: Recepcija slovenske književnosti. Univerza v Ljubljani. Filozofska fakulteta, 2014, s. 137–144.
Gawlak M.: Podwojony dialog — przekładu i twórczości własnej — ujęcie komparatystyczne? „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 5. Cz. 1. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2014, s. 200-214.
Gawlak M.: Przekłady literatury słoweńskiej w Polsce w latach 2007-2013 – komentarz. „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 5. Cz. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2014, s. 209-221.
Gawlak M.: Ekfraza v poeziji Gregorja Strniše. „Slavistična revija” nr 3/2013, s. 477–484.
Gawlak M.: Poljski prevodi slovenskih dram v letih 1991-2005. W: Slovenska dramatika. Obdobja 31. Ur. M. Pezdirc Bartol. Univerza v Ljubljani, Filozofska fakulteta.Ljubljana 2012, s. 85-92.
Gawlak M.: Slovenski roman na Poljskem po letu 1991 (knjižne izdaje). W: Slavistika v regijah. Ur. B. Krakar Vogel. Slavistično društvo Slovenije, Ljubljana 2012, s. 134-140.
Gawlak M.: Večjezičnost in identiteta v poljskem prevodu romana Gorana Vojnovića „Čefurji raus!”. W: Individualna in kolektivna dvojezičnost. Ur. P. Stankovska, M. Wtorkowska, J. Pallay, Univerza v Ljubljani, Filozofska fakulteta. Ljubljana 2012, s. 398–409.
Gawlak M.: Tożsamość Čefura w przekładzie powieści Gorana Vojnovicia pt. „Čefurji raus!” w tłumaczeniu Tomasza Łukaszewicza. W: Bariery kulturowe w przekładzie artystycznym. „Przekłady Literatur Słowiańskich“. T.3. Red. B. Tokarz. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2012, s. 13-31.
Gawlak M.: Ciekawość literacka – pierwszym stopniem do poznania innego narodu. W: „Nasze Kontakty”, grudzień 2010, s. 15-17.
Gawlak M.: Poezja Gregora Strnišy w przekładzie Katariny Šalamun-Biedrzyciej. W: Przekłady literatur słowiańskich. Wybory translatorskie 1990-2006. Red. B. Tokarz. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2009, s. 227-241.
Gawlak M.: Poszukiwanie tożsamości jednostki w dialogu międzykulturowym – o prozie Polony Glavan. W: Literatúra v kontexte slovanskej kultúry 20. storočia. Red. M. Kováčová, Fakulta humanistných vied Univerzity Mateja Bela. Banská Bystricá 2009, s. 107-113.
Gawlak M., Upale B.: Wielka kultura małego kraju. „Nasze kontakty. Regiony Europy i świata”, grudzień 2008, s. 20-21.
Gawlak M.: Ślady przodków w poezji Gregora Strnišy. W.: Antropologia kultury – Antropologia literatury. Na tropach koligacji. Red. E. Kosowska, A. Gomóła, E. Jaworski. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2007, s. 342 – 355.
Matuszewska M.: Współczesna słoweńska dramaturgia i jej początki. W.: Świat techniki i humanistyki. Red. E. Tokarz. Wyd. ATH. Bielsko-Biała 2007, s. 265-268.
Matuszewska M.: Ruchome granice przestrzenne w poezji Gregora Strnišy. W.: Cywilizacja – przestrzeń – tekst. Słowiańska topografia kulturowa w języku i literaturze. Red. L. Miodyński. Wyd. Uniwersytetu Ślaskiego. Katowice 2005, s. 133-142.
Matuszewska M.: Na granicy światów. O dramatach Gregora Strnišy. W.: Języki i tradycje Słowian. Red. E. Tokarz. Wyd. UŚ. Katowice 2003, s. 440-446.
Matuszewska M.: Oczy gwiazd – przyczynek do kosmogonii Gregora Strnišy. W.: Świat Słowian w języku i kulturze. Literaturoznawstwo. Red. E. Komorowska, A. Krzanowska. Wyd. Uniwersytetu Szczecińskiego. Szczecin 2003, s. 158-166.
Matuszewska M.: Literatura „nie dość” obecna. Na przykładzie twórczości Gregora Strnišy.W.: Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku. Język – tradycja – kultura. Red. E. Tokarz. Wyd. Śląsk. Katowice 2001, s. 70-75.
Tłumaczenia
Borovnik S.: Wielokulturowość w twórczości Josipa Ostiego. Tłum. M. Gawlak. W: Komunikacja międzykulturowa / przekład/komparatystyka / teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak. A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 457-471. (artykuł naukowy)
Jamnik T.: Agata. Tłum. M. Gawlak. „Migotania” 2016, nr 3, s. 23. (proza)
Juvan M.: „Uświatowienie” Prešerna. Tłum. M. Gawlak. W: Komunikacja międzykulturowa / przekład/komparatystyka / teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak. A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 321-334. (artykuł naukowy)
Kernev Štrajn J.: Dwa modele poezji: Wisława Szymborska i Saša Vegri. Tłum. M. Gawlak, K. Bucka Kustec. W: Komunikacja międzykulturowa / przekład/komparatystyka / teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak. A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 237-248. (artykuł naukowy)
Ožbot M.: Słoweńskie i polskie przekładoznawstwo – wybrane zagadnienia w ujęciu porównawczym. Tłum. M. Gawlak. W: Komunikacja międzykulturowa / przekład/komparatystyka / teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak. A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 31-42. (artykuł naukowy)
Pavlič D.: Narracyjność współczesnej poezji słoweńskiej. Tłum. M. Gawlak, D. Jaworska, K. Ruksza. W: Komunikacja międzykulturowa / przekład/komparatystyka / teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak. A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 499-512. (artykuł naukowy)
Šurla A.: Sonety Jana Nepomucena Kamińskiego w przekładzie Tonego Pretnar. Tłum. J. Cieślar, M. Gawlak, W. Woźnicka. „Przekłady Literatur Słowiańskich”, nr 7, cz. 1, s. 286-300. (artykuł naukowy)
Zupan Sosič A.: Początki i zakończenia narracji. Tłum. M. Gawlak. W: Komunikacja międzykulturowa / przekład/komparatystyka / teoria i historia literatury. Red. M. Gawlak. A. Świeściak. Wyd. Śląsk. Katowice 2016, s. 445-456. (artykuł naukowy)
Jež N.: Zmiana obrazu literatury polskiej w słoweńskich przekładach ostatnich dekad. Tłum. M. Gawlak. W: Teksty, podteksty i konteksty – rzecz o współczesnej polszczyźnie i jej kontaktach z innymi językami słowiańskimi, red. B. Grochala, E. Pałuszyńska, Łódź 2014, s. 69-77. (artykuł naukowy)
Mazzini M.: Resztki miłości. Tłum. M. Gawlak. „Migotania“, nr 4 (41) 2013, s. 27. (proza)
Makuc A.: Feministyczna analiza tekstu: czy tak zwane „pisarstwo kobiece” naprawdę istnieje? Tłum. M. Gawlak. „Tekstualia“, nr 3 2012, s. 161-170. (artykuł naukowy)
Jež N.: Bariery kulturowe w przekładzie artystycznym. Na przykładzie słoweńskiego przekładu Pana Tadeusza Rozki Štefan. W: Bariery kulturowe w przekładzie artystycznym. Przekłady literatur słowiańskich. T. 3. Tłum. M. Gawlak. Red. B. Tokarz. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2012. (artykuł naukowy)
Simoniti B.: Morze. Tłum. M. Gawlak. „Tekstualia“, nr 3 2012, s. 15-20. (poezja)
Šabec R.: Dlaczego władcę należy zabić; Złudzenie Prometeusza. Tłum. M. Gawlak. „Tekstualia“, nr 3 2012, s. 61-69. (proza)
Šurla A.: Cicha rozmowa ostatnich przekładów Tonego Pretnara. Tłum. M. Gawlak. W: Przekłady literatur słowiańskich. T. I Wybory translatorskie. Red. B. Tokarz, Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2009, s. 278-292. (artykuł naukowy)
Jesih M.: Wszystko się rozwieje… / Vse se bo izblinilo… Tłum. M. Gawlak. W: Spotkania literackie. Współczesna literatura słoweńska. Beletrina. Študentska založba – Academic Press. Ljubljana 2009, s. 52. (poezja)
Novak-Popov I.: Przechadzki poetyckie. Tłum. M. Matuszewska.„Opcje” nr 1/2, maj 2004, s. 14-33. (artykuł naukowy)
Ban’ja Nacuiši: Sześć kwiatów haiku ze Słowenii. Tłum. M. Matuszewska. „Studium” nr 6 (48) 2004 – 1 (49) 2005, s. 86-88. (esej)
Bibliografie
Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w roku 2015. Oprac. M. Gawlak. „Przekłady Literatur Słowiańskich”. T. 7, cz. 2: Bibliografia przekładów literatur słowiańskich 2015, s. 161-165.
Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w roku 2014. Oprac. M. Gawlak. „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 6. Cz. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2015, s. 181-182.
Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w roku 2013. Oprac. M. Gawlak. „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 5. Cz. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2014, s. 203-207.
Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w latach 2007-2012. Oprac. J. Cieślar, M. Gawlak. „Przekłady Literatur Słowiańskich” T. 4. Cz. 2. Wydawnictwo Uniwersytetu Sląskiego. Katowice 2014, s. 419-450.
Przekłady Literatur Słowiańskich. Tom 1, część 4. Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (1990―2006). Red. B. Tokarz. Zest. M. Buczek i M. Gawlak. Wydawnictwo UŚ. Katowice 2014, ss.202.
Bibliografia przekładów literatury słoweńskiej w Polsce w latach 1990-2006.W: Przekłady literatur słowiańskich. T. I, Cz.2. Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (1990–2006). Oprac. M. Gawlak. Red. B. Tokarz. Zestawiły M. Buczek, M. Gawlak. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2010, s. 11-49.
Przekłady literatur słowiańskich. T.1, cz. 2. Bibliografia przekładów literatur słowiańskich (1990-2006). Red. B. Tokarz. Zest. M. Buczek i M. Gawlak. Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego. Katowice 2010, 202 s.
Udział w konferencjach
Przestrzenie Przekładu. Międzynarodowa konferencja organizowana przez Instytut Filologii Wschodniosłowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego, Sosnowiec, 15-16 października 2015.
Pociąg do Słowenii. Ogólnopolska konferencja interdyscyplinarna organizowana przez Instytut Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław, 16.12.2014.
Recepcija slovenske književnosti. Simpoij Obdobja 33. Konferencja międzynarodowa organizowana przez Wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Lublanie – Słowenia, Lublana, 13-15.11.2014.
Sto let slovenistiky na Univerzitě Karlově v Praze. Międzynarodowa konferencja organizowana przez Wydział Filozoficzny Uniwersytetu Karola w Pradze, Praga, 6-7.11.2014.
Tożsamość Słowian zachodnich i południowych w świetle dwudziestowiecznych dyskusji i polemik. Konteksty filologiczne i kulturoznawcze. Organizator IFS UŚ, Katowice-Sosnowiec, 16-17.10.2014.
Optimale workshop, organizator Uniwersytet w Rennes, Francja, główny koordynator międzynarodowego projektu unijnego OPTIMALE oraz Uniwersytet Jagielloński, Katedra UNSECO, Kraków 15.02.2013.
Tłumacz jako most między kulturami. Polsko-słoweńskie sympozjum przekładoznawcze, konferencja międzynarodowa organizowana przez Stowarzyszenie Słoweńskich Tłumaczy Literackich, Bielsko-Biała, 01.12.2012.
Slovenska dramatika. Simpoij Obdobja 31, konferencja międzynarodowa organizowana przez Wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Lublanie – Słowenia, Lublana, 15-17.11.2012.
Slovenski slavistični kongres, konferencja międzynarodowa organizowana przez Slavistično društvo Slovenije – Słowenia, Koper, 27-29.09.2012.
Individualni in kolektivni bilingvizem, konferencja międzynarodowa organizowana przez Wydział Filozoficzny Uniwersytetu w Lublanie – Słowenia, Lublana, 20-22. 10. 2011.
Literatúra v kontexte slovanskej kultúry 20. storočia. Międzynarodowa konferencja organizowana przez Uniwersytet Mateja Bela – Słowacja, Banská Bystrica, 16 października 2008.
VI Międzynarodowa Konferencja Slawistyczna – Świat Słowian w języku i kulturze. Organizowana przez Uniwersytet Szczeciński. Pobierowo 22-24. 04. 2004.
V Międzynarodowa Konferencja Slawistyczna – Świat Słowian w języku i kulturze. Organizowana przez Uniwersytet Szczeciński. Pobierowo 10-12. 04. 2003.
Słowiańszczyzna w kontekście przemian Europy końca XX wieku. Katowice 25-27. 04. 2001.
Dwudziestowieczna ikonosfera w literaturach europejskich (Wizualizacja w literaturze). Konferencja międzynarodowa zorganizowana przez Zakład Teorii Literatury i Translacji Instytutu Filologii Słowiańskiej Uniwersytetu Śląskiego Ustroniu w dniach 18-20 maja 2001 r.
Udział w projektach
Współudział w opracowywaniu wniosku do unijnego projektu badawczego EMT (European Master’s in Translation), koordynator: European Commission, Directorate-General for Translation (Belgia) / prof. zw. dr hab. Bożena Tokarz (koordynator zespołu IFS), 6.12.2010 złożenie aplikacji.
Przekłady literatur słowiańskich. – projekt badawczy Zakładu Teorii Literatury i Translacji Instytutu Filologii Słowiańskiej UŚ realizowany od roku 2007. Kierownik projektu: prof. dr hab. B. Pikala-Tokarz.
Bibliografia literatur słowiańskich w Polsce w latach 1990 – 2006 – projekt badawczy Zakładu Teorii Literatury i Translacji Instytutu Filologii Słowiańskiej UŚ realizowany od roku 2007. Kierownik projektu: prof. dr hab. B. Pikala-Tokarz.